تاب آوری خانواده چیست؟

نگاهی به نتایج یک مطالعه تحقیقاتی درباره تاب آوری خانواده

ترجمه: سمانه به روش؛ روانشناس بالینی

تاب آوری خانواده چیست؟ این مطلب مروری بر نتایج اخذ شده از یک مطالعه تحقیقاتی درباره مفهوم تاب آوری خانواده، مبتنی بر جهت گیری سیستم های چند سطحی می باشد.

مفهوم تاب آوری خانواده به ظرفیت خانواده به عنوان یک سیستم کارکردی در مسیر غلبه بر چالش های مهم زندگی اشاره دارد.

رویدادهای بسیار استرس زا و مسائل اجتماعی بر کل نهاد خانواده تأثیر می گذارند و به نوبه خود، سازگاری همه اعضا، روابط مابین اعضاء خانواده و مجموعاً نهاد خانواده را تحت تأثیر قرار می دهد.

یک نقشه تحقیقاتی از فرآیندهای کلیدی در تاب آوری خانواده ترسیم شده است.

با توجه به شرایط بطنی مفهوم تاب آوری، عناصر فرآیند و مسیرهای تاب آوری ممکن است بر اساس موقعیت های نامطلوب مختلف در طول زمان متفاوت باشد.

فرهنگ ها، ساختارها و منابع خانوادگی متنوع؛ و تأثیرات برجسته اجتماعی- اقتصادی و توسعه ای مسلماً بر روی تاب آوری خانواده تأثیرگذار خواهند بود.

کاربرد گسترده چارچوب تاب آوری خانواده در مداخله و پیشگیری بالینی و مبتنی بر جامعه مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

در این مطالعه تحقیقی تاب آوری خانواده، چالش‌ها و توصیه‌های پژوهشی با تأکید بر ارزش رویکردهای ترکیبی، چند رشته‌ای و چند سطحی ارائه شده است.

مفهوم تاب‌آوری

مفهوم تاب‌آوری – ظرفیت مقاومت در برابر چالش‌های مخرب زندگی – در علوم اجتماعی و در زمینه‌های مراقبت‌های بهداشتی و سلامت روان مطرح شده است.

مجموعه رو به رشدی از تحقیقات، درک ما را از انعطاف‌پذیری و تاب آوری انسان به‌ عنوان یک پدیده پویا مبتنی بر فرآیندهای سیستمی چند سطحی که انطباق مثبت را در زمینه ناملایماتِ قابل توجه تقویت می‌کند، گسترش داده است (Masten & Cicchetti، ۲۰۱۶).

فراتر از مفاهیم مقاومت یا مقابله، این نقاط قوت و منابع، باعث عبور موفقیت آمیز از چالش های جدی زندگی می شود.

دیدگاه رابطه ای تاب آوری، محوریت روابط حمایتی را در سازگاری مثبت با ناملایمات فرض می کند.

تئوری و تحقیقات اولیه بر ویژگی‌های شخصی و توانایی‌های کودکان و بزرگسالان تاب‌آور متمرکز می باشد که بر شرایط نامطلوب غلبه کرده اند.

با این حال، تأثیرات مثبت یک پیوند دوتایی قابل توجه با یک مراقب یا مربی در بسیاری از مطالعات برجسته شده است (والش، ۱۹۹۶).

فرآیندهای رابطه ای از تاب آوری افراد، همراه با تشویق بالقوه آنها جهت غلبه بر چالش های استرس زای زندگی و همچنین از بهترین اقدامات آنها برای استفاده بهینه از زندگی شان حمایت می کند.

جهت گیری سیستم خانواده، درک ما از تاب آوری را به شبکه ارتباطی گسترده ای گسترش می دهد، به تأثیرات متقابل مداوم توجه می کند و منابع بالقوه برای تاب آوری را در سرتاسر خانواده شناسایی می کند.

رویکرد تاب آوری خانواده (Walsh, 2016b) به دنبال شناسایی و مشارکت اعضایی است که ظرفیت های لازم را جهت رشد مثبت و رفاه جوانانِ در معرض خطر یا بزرگسالانِ آسیب‌پذیر دارا می باشند.

حتی در خانواده‌های دارای مشکل‌، کمک‌های مثبت و تأثیرگذار ممکن است از سوی والدین، خواهران و برادران ناتنی‌ و سایر مراقبان انجام شود (Ungar, 2004).

پدربزرگ و مادربزرگ و پدرخوانده، خاله و عمو، عموزاده، برادرزاده و خواهرزاده و خویشاوندان غیررسمی می توانند نقشی حیاتی بر تاب آوری خانواده داشته باشند.

فراتر از تأثیر اعضای خانواده در جهت ایجاد تاب آوری فردی، یک دیدگاه سیستمی بر ریسک و تاب آوری در درون خانواده به عنوان یک واحد عملکردی، متمرکز است.